Voorafgaand en tijdens de zwangerschap is goede voeding extra belangrijk. Gedurende de hele zwangerschap is het ongeboren kind afhankelijk van de voeding die de moeder gebruikt. Omdat van de meeste vitamines en mineralen wat extra nodig is, moet de kwaliteit van de voeding hoog zijn. Het is echter niet nodig om voor 2 te eten! Lijnen tijdens de zwangerschap wordt afgeraden.

Foliumzuur

Naast gevarieerde en gezonde voeding is het belangrijk om foliumzuur te slikken voorafgaand aan de zwangerschap tot de 10e week van de zwangerschap. Slik elke dag een tablet van 0,4 of 0,5 milligram foliumzuur. Deze tabletten zijn verkrijgbaar bij de drogist of apotheek. Speciale vitaminepreparaten voor zwangeren bevatten ook voldoende foliumzuur. Foliumzuur vermindert de kans op een kind met een ernstige aandoening zoals een open ruggetje.

Rauw vlees/ ongewassen groente

Eet geen (half)rauw vlees, zoals rosbief, fricandeau, filet americain, theeworst, boerenmetworst, chorizo, rosbief, rauwe ham, parmaham, salami, cervelaat. Was rauwe groenten en fruit goed. In onvoldoende verhit vlees en in ongewassen groente en fruit komen soms ziekteverwekkers voor die onder andere toxoplasmose kunnen veroorzaken.

Rauwe melk

Eet geen producten die van rauwe melk (‘au lait cru’) zijn gemaakt. In rauwe melk kan de listeriabacterie groeien die, bij besmetting, gevolgen kan hebben voor jouw kindje. Gepasteuriseerde melk of kazen van gepasteuriseerde melk kan je zonder risico gebruiken. De meeste kazen uit de supermarkt, zoals brie en monchou, zijn gemaakt van gepasteuriseerde melk, maar kijk altijd even naar de verpakking.

Hoewel Nederlandse boerenkaas (bijvoorbeeld boeren Goudse) ook is gemaakt van rauwe melk, kan die kaas gerust worden gegeten. Het is namelijk een harde kaas die weinig vocht bevat. Hierin kan listeria niet overleven. De kans op een listeriabesmetting is gelukkig vrij klein. Daarom hoef je je niet direct ongerust te maken als je een keer een ‘fout’ kaasje is hebt gegeten.

Lever

Eet liever geen lever en hooguit één keer per dag een product waar lever in is verwerkt (leverpastei, leverworst). In lever zit veel vitamine A. Te veel vitamine A heeft schadelijke gevolgen voor het ongeboren kind.

Kattenbak en tuinieren

In uitwerpselen van (vooral jonge) katten kan een parasiet voorkomen die toxoplasmose veroorzaakt. Toxoplasmose kan schadelijk zijn voor het ongeboren kind. Bij het verschonen van de kattenbak en het werken in de tuin is het belangrijk handschoenen te dragen. Ook een zandbak kan een bron zijn van toxoplasmose.
Als je eerder toxoplasmose hebt gehad, ben je tegen deze ziekte beschermd.

Vacuümverpakte vis

Vis is erg gezond om te eten, zeker als je zwanger bent. Echter, vacuümverpakte vis zoals gerookte zalm kan kans geven op besmetting met de listeriabacterie, die schadelijk kan zijn voor jullie kind. Omdat vissoorten in een vacuümverpakking lang bewaard worden, kan de bacterie zich vermenigvuldigen tot schadelijke hoeveelheden. Daarom raden we je af deze vis te eten. Beter is het om verse vis te eten of de vis thuis gaar te maken. Gerookte vis zoals paling en makreel worden door het roken gaar gemaakt waardoor eventuele bacteriën onschadelijk worden. Zoute haring wordt kort bewaard waardoor er geen gevaar is voor uitgroei van en schade door listeria. Roofvissen eten zoals zwaardvis, haai, koningsmakreel en verse tonijn kunnen relatief veel kwik bevatten, waar jullie ongeboren baby gevoelig voor kan zijn.

Koffie

Drink niet meer dan twee koppen koffie per dag, te veel cafeïne is niet goed.

Eieren

Eet geen eieren die niet goed gaar/ hard gekookt zijn in verband met de kans op een salmonella besmetting.

Drinken

In de zwangerschap heeft je lichaam behoefte aan meer vocht. Per dag 2 liter drinken is geen overbodige luxe. Ook kan het zijn dat je suikers heel erg schommelen waardoor je trillerig wordt. Het is dan verstandig om de maaltijden over de dag te spreiden en om de 2 uur iets te eten. Het is mogelijk dat je in de zwangerschap meer of juist minder eet dan dat je gewend bent, dit is geen probleem, zolang je maar gezond eet.

Vitamine B

Als je geen vlees of vis eet, is het tijdens de zwangerschap belangrijk erop te letten dat je genoeg B-vitamines en ijzer binnenkrijgt. B-vitamines zitten vooral in volkoren producten, aardappelen, peulvruchten, eieren en zuivelproducten. Peulvruchten en eieren zijn ook belangrijke bronnen van ijzer, net als vleesvervangers.
Voor meer informatie verwijzen wij je naar: voedingscentrum.nl.

Roken

Bijna iedereen weet dat roken ongezond is. Maar niet iedereen weet dat het ongeboren kindje er ook last van heeft. De baby krijgt tijdens de zwangerschap via de navelstreng voedingsstoffen en zuurstof. Als je rookt, komen ook de schadelijke stoffen van sigaretten via de navelstreng in het bloed van je kindje. Hierdoor krijgt het minder zuurstof, waardoor het minder groeit en zwakker is.

Kinderen van rokende moeders hebben daarom vaker een (te) laag geboortegewicht en worden ook vaker te vroeg geboren. Tijdens de eerste levensjaren hebben ze vaker ziekten aan de luchtwegen. Daarom adviseren we aanstaande ouders om te stoppen met roken en rokerige ruimten te vermijden.

Alcohol

Het drinken van alcohol kan nadelige gevolgen hebben voor je kindje en raden we ten zeerste af. Alcohol heeft op een baby een heel ander effect dan op een volwassene. De lever van een baby kan de alcohol nog niet afbreken. Alcohol blijft daarom langer in het bloed van je kind dan in jouw bloed. Daar komt bij dat een ongeboren baby negen maanden lang volop in ontwikkeling is. Die ontwikkeling kan worden verstoord door alcohol.
Kijk voor meer informatie op www.alcoholinfo.nl en www.alcoholenzwangerschap.nl

Drugs

Het gebruik van drugs wordt sterk afgeraden in de zwangerschap. Sofdrugs kunnen een gezondheidsrisico zijn voor de zwangerschap en baby en het versterkt de schadelijke werking van andere genotsmiddelen zoals alcohol. Harddrugs zijn een risico voor het ongeboren kind. Afhankelijk van het soort gebruikte drug kan het kind een aangeboren afwijking of een ontwikkelingsstoornis krijgen en/of verslaafd raken. Als je regelmatig harddrugs gebruikt, kan stoppen tijdens de zwangerschap ontwenningsverschijnselen bij het ongeboren kind veroorzaken.

Gewichtstoename

Het is heel normaal en gezond dat je groeit in de zwangerschap. Gemiddeld komen vrouwen in de zwangerschap 12 tot 15 kg aan. Hoeveel je mag aankomen in de zwangerschap hangt ook af van je begingewicht. In de onderstaande tabel wordt aangegeven wat geadviseerd wordt om aan te komen in de zwangerschap. Je kunt je BMI (Body Mass Index) berekenen door je gewicht te delen door je lengte in het kwadraat of op de volgende link te klikken: Berekenen Body Mass Index.

BMI voor de zwangerschap	Advies gewichtstoename (kg)
< 18,5	12,5 – 18
18,5 – 24,9	11,5 – 16
25 – 29,9	7 – 11,5
30	5 – 9

Medicijngebruik

Tijdens de zwangerschap kan niet alle medicatie gebruikt worden. Bespreek daarom met ons welke medicijnen je gebruikt. Het is ook goed om de apotheek in te lichten dat je zwanger bent.

Paracetamol kan je zonder gevaar gebruiken in de zwangerschap. Zie de bijsluiter voor de dosis. Gebruik andere pijnstillers in overleg met de huisarts. Een verdoving voor een behandeling bij de tandarts is geen probleem.

Sporten

Het is goed om tijdens je zwangerschap in beweging te blijven. Je kan dan ook gewoon blijven sporten zoals je gewend bent, mits je lichaam dit aankan. Je merkt snel genoeg aan je lichaam wanneer het niet meer gaat. Dan is het goed om te minderen of te stoppen. Contactsporten of sporten waarbij de kans bestaat iets tegen jouw buik aan te krijgen, zijn minder verstandig. Duiken met zuurstofflessen wordt afgeraden.

Vakanties en verre reizen

Je kunt gerust op vakantie gaan tijdens de zwangerschap. Denk er wel om dat niet alle vaccinaties in de zwangerschap mogelijk zijn. Vliegmaatschappijen willen meestal geen zwangeren na 32-34 weken meer vervoeren, omdat ze geen bevallingen in de lucht willen riskeren. Neem wanneer je op vakantie gaat altijd je zwangerschapskaart mee.

Vitaminepreparaten

Vitaminepreparaten zijn niet nodig wanneer je gezond en gevarieerd eet. Wanneer je toch een vitaminepreparaat wilt gebruiken in de zwangerschap, neem dan de preparaten speciaal voor zwangeren. Wel adviseren we om dagelijks 10 mcg vitamine D te nemen.

Sauna

In de sauna kan je lichaamstemperatuur enkele graden stijgen. Dit hangt af van de temperatuur in de sauna en de tijd die je binnen blijft. Maar ook per persoon is het verschillend in hoeverre de lichaamstemperatuur stijgt. Een verhoogde lichaamstemperatuur vroeg in de zwangerschap geeft een iets grotere kans op een miskraam of aangeboren afwijking van de baby.

Afgeraden wordt:

• Sauna’s met een hoge temperatuur (90-95 graden)
• Langer dan 10 minuten blijven zitten in een sauna
• Laatste 6 weken van de zwangerschap: warme (kruiden)baden
• Eerste 3 maanden van de zwangerschap sauna bezoeken
• Infrarood sauna
• Openbare kruidenbaden
• Zonnebank/zonnen

Tijdens je zwangerschap heb je tijdens het zonnen kans op het krijgen van een zwangerschapsmasker: pigmentvlekken in je gezicht. Smeer daarom je gezicht (en je decolleté) goed in met een hoge beschermingsfactor en ga niet te lang in de zon zitten. Zonnebank wordt afgeraden.